ιστορικό όριο
Υπάρχει ένα ιστορικό όριο στις φαντασιώσεις και τα οράματα των ηγετών: σε κάθε συγκεκριμένη ιστορική φάση υπάρχει ένας συγκεκριμένος κύκλος προβλημάτων που είναι επιλύσιμα. Η ανθρωπότητα, επαναλάμβανε ο Μαρξ, μπορεί να θέσει στην ημερήσια διάταξη μόνο τα προβλήματα που μπορεί να επιλύσει.