Μίμης Ανδρουλάκης, Εισηγητής ΠΑΣΟΚ στο Σχέδιο Νόμου:
«Σύστημα Άυλων Τίτλων, διατάξεις για την Κεφαλαιαγορά, φορολογικά θέματα και λοιπές διατάξεις.»
Το Σχέδιο Νόμου έχει μια σχέση και με τις τρεις διαδοχικές φούσκες και τις τρεις βουτιές της εξελισσόμενης, τριφασικής, σεισμικής κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού. Η «πρώτη» ήταν των χρηματιστηρίων του 2000. Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της «πρώτης», όπως η ακραία μείωση των επιτοκίων, προετοίμασαν τη «δεύτερη», την πιστωτική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη και συμπαρασύρει ως ντόμινο την παγκόσμια οικονομία. Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της «δεύτερης» κατάρρευσης προετοιμάζουν μεθοδικά την «τρίτη». Αυτή η «τρίτη» είναι η ερχόμενη στο άμεσο μέλλον και σχετίζεται με τη φούσκα των ομολόγων και θα έχει, εκτός των άλλων, έντονα τα χαρακτηριστικά της δημοσιονομικής κρίσης ή ακόμα και κατάρρευσης. Μετά το δόγμα «οι τράπεζες πια δε χρεοκοπούν ποτέ» είναι ενδεχόμενο να καταρρεύσει και το δόγμα «τα κράτη πια δεν πτωχεύουν ποτέ». Οι Δήμοι πάντως, έτσι και αλλιώς, μπορεί να καταρρεύσουν. Ας έχουμε στο νου μας αυτή τη σκέψη όταν νομοθετούμε και παίρνουμε αντικυκλικά μέτρα. Ας μην εμφανίζουμε επίσης, ως θέσφατο σε αυτή τη συζήτηση τις διεθνείς συμβάσεις για το χρηματοπιστωτικό σύστημα στις οποίες τα εθνικά κοινοβούλια προσαρμόζονται παθητικά όπως τη Βασιλεία ΙΙ και τη Mifid. Βρίσκονται στην καρδιά της χρηματοπιστωτικής κρίσης και είναι βέβαιο ότι αρκετά σ’ αυτές θα αλλάξουν μετά το G20 στις 2 Απριλίου πριν καλά καλά εφαρμοστούν. Ας μην αναγορεύουμε ως ύψιστους κριτές διεθνείς χρηματοοικονομικούς θεσμούς όπως το Δ.Ν.Τ. ή ως πρότυπο Εποπτικές Αρχές όπως η Βρετανική FSA. Δεν απέτυχαν μόνο οι αγορές. Απέτυχαν παταγωδώς και οι μεγάλοι ρυθμιστές.
Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς: «όλη η εξουσία στον Υπουργό»
Ένα δόγμα μόνο δε διαψεύδεται ποτέ. «Οι δογματικοί όταν έρθουν στην εξουσία κάνουν το εντελώς αντίθετο απ’ ότι πρεσβεύει το δόγμα τους», έλεγε ο Ένγκελς. Αυτή τη σκέψη έκανα όταν διάβασα το Άρθρο 10 για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Θυμήθηκα όπως όλοι μας το «τρικέφαλο τέρας» όπως είχε χαρακτηρίσει ο Γιώργος Αλογοσκούφης, όταν ήταν στην αντιπολίτευση, την Επιτροπή παρά τη σχετική συμμετοχή των φορέων της αγοράς. Να ένα χρήσιμο αρνητικό μάθημα σε όσους φιλοδοξούν να γίνουν υπουργοί στην επόμενη Κυβέρνηση, να προσέχουν δηλαδή τι λένε όταν βρίσκονται στα έδρανα την αντιπολίτευσης. Τώρα λοιπόν, έπειτα από πέντε χρόνια συμβίωσης με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Κυβέρνηση επιχειρεί μια απόλυτη υπερσυγκέντρωση όλης της εποπτικής εξουσίας της αγοράς στο πρόσωπο του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Εμείς δε θα είχαμε αντίρρηση μέσα από πολιτική και κοινωνική διαβούλευση να αξιολογήσουμε τη σχετική εμπειρία από τη λειτουργία της Επιτροπής και να επανεξετάσουμε, αν χρειαστεί, τα «ασυμβίβαστα», τις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων ελεγκτών – ελεγχόμενων ακόμα και τους διαχωρισμούς οργάνων Ελέγχου και Κυρώσεων ή τη θέσπιση στο εσωτερικό της ειδικής διεύθυνσης πρόληψης και καταστολής του χρηματοοικονομικού εγκλήματος. Είναι όμως γνωστό ότι το Σχέδιο Νόμου για το «Σύστημα Άυλων Τίτλων» είχε ετοιμαστεί πριν την απότομη αλλαγή των συσχετισμών των δυνάμεων υπέρ του ΠΑΣΟΚ. Έτσι, μια ομάδα golden boys ή blue boys που σχεδίαζε να ελέγξει, όχι με το αζημίωτο, το σύνολο της οικονομικής ζωής το μόνο που καταφέρνει είναι να προικίσει τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ με μονοπωλιακές και απεριόριστες εξουσίες στην εποπτεία της Κεφαλαιαγοράς όπως ψιθύριζαν συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας. Έχει πλάκα αν μετά το «είμαστε όλοι σοσιαλιστές» του Newsweek, μετά το κήρυγμα κρατικοποιήσεων του Greenspan, μετά το «σοσιαλισμό» της superclass του Davos -«σοσιαλισμό» στις ζημιές, καπιταλισμό στα κέρδη – σπεύσουν και τα γαλάζια golden boys να αναφωνήσουν «όλη η εξουσία στο κράτος, στον Υπουργό, έξω από την Επιτροπή κεφαλαιαγοράς οι αντιπρόσωποι της πλουτοκρατίας, των βιομηχάνων, των Τραπεζιτών, των Χρηματιστών!» Θα έπρεπε να συμπληρώσουν όμως «όλη η εξουσία στο Υπουργείο των δομημένων ομολόγων, στο Κράτος του Εφραίμ και του Παλαιοκώστα».
Το ΠΑΣΟΚ αποστρέφεται τη δωρεά μονοπωλιακής εξουσίας επί της Κεφαλαιαγοράς και στο δικό του Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών. Θεωρεί ότι η συγκρουση συμφέροντος ελεγκτή – ελεγχόμενου υπάρχει και στον υπουργικό ρόλο και γι’ αυτό υιοθετούμε θεσμικά αντίβαρα, τη διαφάνεια, τη συμμετοχή, τον κοινωνικό έλεγχο, τη δημόσια διαβούλευση, τη διαφοροποίηση των πηγών πληροφόρησης, τη λειτουργική ανεξαρτησία της Εποπτικής Αρχής.
Δίχως αυτή τη «θεσμική δυσπιστία» προς το μονοπώλιο υπουργικής εξουσίας στην Εποπτική Αρχή, ιδιαίτερα αν επεκτείνουμε τη λογική του Άρθρου 10 και σ’ άλλους τομείς, ο εκάστοτε Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών υπάρχει κίνδυνος να γίνει:
- Ο Μέγας Τιμονιέρης της αγοράς ο οποίος όμως συχνά κοιμάται στο τιμόνι ή απλώς κάνει λάθος εκτίμηση η οποία όμως μπορεί να αποδειχθεί μοιραία αν υπάρχει τόση συγκέντρωση εξουσίας σ’ ένα και μονό πρόσωπο και την ομάδα των εκλεκτών του. Εδώ ο καλύτερος Υπουργός Οικονομικών της Ευρώπης ο Γκόρντον Μπράουν, τότε, και η FSA, η καλύτερη Εποπτική Αρχή, αγνόησαν όλα τα προειδοποιητικά σήματα της επερχόμενης κρίσης. Υπογραμμίζουμε ότι η βρετανική FSA είναι ενιαία Ρυθμιστική και Εποπτική Αρχή για όλες τις αγορές, όλες τις συναλλαγές, όλες τις επενδύσεις.
- Ο Μέγας Κερδοσκόπος αν κάποιοι από την ομάδα του ή παρένθετα πρόσωπα εκμεταλλεύονται την προνομιακή εσωτερική πληροφόρηση από την απόλυτα ελεγχόμενη Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Και μόνο η υποψία ενός ανάλογου ενδεχομένου μπορεί να υπονομεύσει την αξιοπιστία και εύρυθμη λειτουργία της Κεφαλαιαγοράς.
- Ο Μέγας Μέτοχος μέσω κατ’ αρχήν των εισηγμένων εταιρειών του Δημοσίου. Και θέλω να υπογραμμίσω ότι σε καμιά περίπτωση δε νοείται χειραγώγηση της αγοράς με πρόσχημα την υποτιθέμενη ωφέλεια του Δημοσίου.
- Ο Μέγας Τραπεζίτης καθώς εν μέσω της κρίσης η συμμετοχή του Κράτους θα αυξάνει και μπορεί είτε αναγκαστικά είτε από επιλογή οι προνομιούχες μετοχές να μετατραπούν σε κοινές και συνεπώς να έχουμε ενδεχόμενες κρατικοποιήσεις. Τα όνειρα των golden boys δεν περιορίζονται στο να γίνουν γαλάζιοι κομισάριοι στις τράπεζες αλλά να γίνουν και «τραπεζίτες».
- Ο Μέγας Επενδυτής αφού μπορεί με τη λογική αυτή να επηρεάζει άμεσα τις επενδυτικές επιλογές των Ασφαλιστικών Ταμείων ή του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών όταν πράγματι θα συγκροτηθεί.
Ανάλογη σύγκρουση συμφέροντος ελεγκτή-ελεγχόμενου υπάρχει και με την Τράπεζα της Ελλάδος και το Χρηματιστήριο Αθηνών αλλά αυτοί συμμετέχουν στο Δ.Σ. της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Σημειώνουμε ότι σε μια Ανεξάρτητη Αρχή, την Τράπεζα της Ελλάδας, το Εποπτικό της Συμβούλιο συγκροτείται με εκπροσώπηση φορέων.
Αν δεν σας πείσουμε εμείς κύριε Υπουργέ πρέπει να σας πείσει η αλλαγή του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων και συνεπώς σας καλούμε να αποσύρετε το Άρθρο 10 και να θωρακίσουμε από κοινού την ανεξαρτησία και αποτελεσματικότητα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με σχετική διαβούλευση με όλους τους φορείς της.
Η χειρότερη μορφή άμυνας στην κρίση του τουρισμού
Διαβάζοντας το Άρθρο 28 για τη συρρίκνωση του τέλους παρεπιδημούντων από 2% σε 0,5% και του τέλους ακαθάριστων εσόδων σκεφτόμαστε πιο είναι το όριο στα αμυντικά αντικυκλικά εργαλεία του Κράτους όταν μάλιστα δεν έχεις το δίκοπο μαχαίρι της υποτίμησης. Το ακραίο όριο είναι ασφαλώς η μη χρεοκοπία του ίδιου του κράτους ή κρίσιμων τομέων του όπως οι Δήμοι. Η χειρότερη διαχείριση της κρίσης είναι να τραβάς την «κουβέρτα» να ζεστάνεις κάποιους που πράγματι έχουν ανάγκη και να ξεπαγιάζει και να αρρωσταίνει το σύνολο με άμεσες και μολυσματικές συνέπειες και στους πρώτους. Για μην πάθει ας πούμε «γρίπη» η τουριστική βιομηχανία θα πάθουν «πνευμονία» οι Δήμοι που την υποστηρίζουν με υπηρεσίες φωτισμού, καθαριότητας και προστασίας του περιβάλλοντος. Σας επισημαίνουμε ειδικά ότι οι μικροί και μεσαίοι τουριστικοί Δήμοι και όλοι οι νησιωτικοί, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν πολλαπλάσιες υποδομές σε σχέση με τον πληθυσμό τους δώδεκα μήνες το χρόνο, θα χρεοκοπήσουν ή θα υποχρεωθούν να αυξήσουν δραματικά τα δημοτικά τέλη. Η χειρότερη μορφή διαχείρισης της κρίσης στον τουρισμό είναι να υποκινείς αυτή τη στιγμή μια γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης και ρήξη μεταξύ τουριστικών επιχειρήσεων από τη μια και των Δήμων και της τοπικής κοινωνίας από την άλλη. Ασφαλώς πρέπει να υπάρξει συναγερμός για τη στήριξη του τουρισμού μας καθώς μάλιστα υποτιμώνται διαρκώς τα νομίσματα των άμεσα ανταγωνιστών μας. Γι’ αυτό ακριβώς το ΠΑΣΟΚ δια του Προέδρου του έχει εξαγγείλει 12 υποστηριχτικά μέτρα μεταξύ των οποίων η μείωση του ΦΠΑ κατά 2% στους τουριστικούς κλάδους πράγμα που έχει άμεση επίδραση στην ανταγωνιστικότητα του τελικού τουριστικού προϊόντος. Αρνούμαστε όμως και για λόγους αρχής στο κεντρικό κράτος τη δυνατότητα πραξικοπηματικά να διαχειρίζεται ένα φόρο που δεν του ανήκει και μάλιστα αυτού που καταβάλλεται από τους πελάτες για να αποδοθεί στους Δήμους και είναι από τους λίγους φόρους με ισχυρό ανταποδοτικό χαρακτήρα και μεγάλη χρονική διάρκεια, από το 1976 που θεσμοθετήθηκε.
Η απόδοση των τελών κυκλοφορίας στους Δήμους από φέτος δεν αντισταθμίζει αυτή την απώλεια αφού αυτά προορίζονται να καλύψουν το κόστος ΟΛΩΝ των κρατικών αρμοδιοτήτων που έχουν μεταφερθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση (λειτουργία παιδικών σταθμών, κοινωνικών υπηρεσιών, συντήρηση σχολείων, συντήρηση δρόμων, λειτουργία αθλητικών κέντρων κ.α.). Η απόδοση στους Δήμους ενός σημαντικού ποσοστού του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας είναι μια άλλη ιστορία που, έτσι και αλλιώς, πρέπει να συζητηθεί αφού σας υπενθυμίζουμε ότι το κόμμα μας στα πλαίσια της περιφερειακής ανασυγκρότησης του Κράτους επιδιώκει να μετατρέψει όλους τους φόρους ακίνητης περιουσίας σ’ ένα ενοποιημένο τοπικό φόρο υπέρ της αυτοδιοίκησης.
Η κρίση αξιοπιστίας στη διαχείριση του χρέους
Ερχόμαστε τώρα στο Άρθρο 27 για την εξόφληση οφειλών του Δημοσίου προς τους ΟΤΑ με την έκδοση ομολόγων σε οκτώ ετήσιες, ισόποσες δόσεις. Καταρχήν, χρειαζόμαστε όλες τις πληροφορίες για τη σύνθεση του ποσού των 1.711.000.000 ευρώ, τον τύπο και τη διάρκεια των ομολόγων και κατά πόσο έχουν συνυπολογιστεί ο τόκος και ο πληθωρισμός στη χρονική διάρκεια από την καθιέρωση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (Κ.Α.Π.) μέχρι το 2008. Ακόμα και αν δεν υπάρχει, κύριοι συνάδελφοι, πλέον άλλη εφικτή λύση πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτού του είδους οι ρυθμίσεις χρεών του Κράτους δεν είναι ούτε αθώες, ούτε κοινωνικά ουδέτερες, ούτε ακίνδυνες δημοσιονομικά. Το κεντρικό Κράτος υπεξαιρεί πόρους που δεν του ανήκουν και μάλιστα σε περιόδους με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και στέλνει το λογαριασμό του δημοσίου χρέους όχι απλώς στις επόμενες κυβερνήσεις αλλά στις νεότερες γενιές που πρέπει να δανείζονται όλο και περισσότερα, όλο και ακριβότερα. Αυτή όμως η εθνική μέθοδος διαχείρισης του δημοσίου χρέους θα φτάσει τα επόμενα χρόνια σε κρίσιμο, σε οριακό σημείο καθώς αυτό αυξάνει επικίνδυνα – φθάνει τώρα τουλάχιστον στα 250 δις – η πιστοληπτική ικανότητά μας φθίνει και επίκειται δημογραφική ανατροπή καθώς η ισορροπία εργαζομένων –συνταξιούχων θα επιδεινωθεί απότομα από την επερχόμενη μαζική συνταξιοδότηση της δικής μας γενιάς, δηλαδή της γενιάς του μεταπολεμικού baby boom. Μη ξεχνάμε, συνεπώς, κύριοι συνάδελφοι, την «τρίτη» φούσκα και την ενδεχόμενη «τρίτη» κατάρρευση, τη δημοσιονομική σε πολλές χώρες του κόσμου που σας ανάφερα στην αρχή της εισήγησής μου.
Καλούμε την Κυβέρνηση μ’ αυτή την ευκαιρία να μην επιδεινώνει την κρίση αξιοπιστίας του Ελληνικού Δημοσίου ως εκδότη χρέους με τις διαρκείς παλινδρομήσεις ως προς το πρόγραμμα δανεισμού της χώρας τόσο για την κάλυψη αναγκών από λήξη ομολόγων όσο και για τις τρέχουσες ταμειακές ανάγκες του προϋπολογισμού. Μη σπεύσετε κύριοι συνάδελφοι στην ιστοσελίδα του ΟΔΔΗΧ για να ενημερωθείτε. Δεν υπάρχει και ο ΟΔΔΗΧ είναι ο μοναδικός οργανισμός χρέους στην Ευρώπη που δεν έχει αναρτήσει αναλυτικό δανειακό πρόγραμμα. Μη βάζετε, κύριε Υπουργέ, στο στόμα του Πρωθυπουργού και μάλιστα στις Βρυξέλλες παραπλανητικές δηλώσεις για την επιτυχία και το διεθνές ενδιαφέρον της κοινοπρακτικής έκδοσης των 5ετών ομολόγων τον Ιανουάριο. Έπρεπε να τον ενημερώσετε ότι η Εθνική Τράπεζα κάλυψε το 50% αυτής της έκδοσης. Αν μάλιστα δεν είχαμε χαλάσει τη «δουλειά» με τα δομημένα ομόλογα αντιλαμβάνεστε σε τι εργαλείο μαζικής καταστροφής θα είχε εξελιχθεί ο δανεισμός της χώρας από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών.
Οι αμοιβές στελεχών στον χρηματοπιστωτικό τομέα: φύλλο συκής και ασυμμετρία
Ερχόμαστε στην τροπολογία σχετικά με την ενδεχόμενη διανομή μερίσματος αποκλειστικά μέσω μετοχών και την απαγόρευση αγοράς ιδίων μετοχών από τα πιστωτικά ιδρύματα που μετέχουν στο λεγόμενο «πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας». Ελπίζουμε κάποτε να αξιολογήσετε την πρακτική αξία και την αποτελεσματικότητα αυτού του προγράμματος. Γενικότερα οι περιορισμοί διεθνώς στις αμοιβές των στελεχών του χρηματοοικονομικού τομέα και στους μετόχους τους είναι αυτονόητοι και αναγκαίοι αλλά αποτελούν και φύλλο συκής. Τα στελέχη αυτά πληρώνονται (μισθοί, μπόνους, options, κ.λ.π.) για στοιχήματα που καταγράφονται ως κερδοφόρες επενδύσεις και μεταμφιέζουν το υψηλό ρίσκο σε προστιθέμενη αξία ενώ δεν έχουν καμία περικοπή της αμοιβής τους από τις απώλειες που συνοδεύουν τις επιλογές τους. Αυτές σε τελευταία ανάλυση τις καλύπτουν οι φορολογούμενοι. Υπάρχει συνεπώς μια ασυμμετρία στις αμοιβές που μεγεθύνεται από τη χρονική ασυμμετρία ανάμεσα στις περιόδους σταθερότητας και πιστωτικής ανόδου και αυτές της καθοδικής πορείας των πιστώσεων, δηλαδή χρονική ασυμμετρία ανάμεσα στην πλημμυρίδα και την άμπωτη της ρευστότητας. Στην πρώτη που έχει μεγάλη διάρκεια κερδίζουν πολλά ενώ στη δεύτερη που έχει μικρότερη διάρκεια δε χάνουν τίποτα.
Ασφαλώς χρειάζεται μια επαναρύθμιση των αμοιβών που δε θα στρεβλώνει τα κίνητρα, δε θα μεταμφιέζει τους κινδύνους και δε θα υπονομεύει κάθε έννοια πιστωτικού risk management. Όμως το δημόσιο ενδιαφέρον πρέπει να στραφεί διεθνώς πολύ πέρα από τις αμοιβές και την «ηθική διαπαιδαγώγηση» των τραπεζιτών.
Πρώτο, στις καθιερωμένες τεχνικές διασποράς και αντιστάθμισης κινδύνων οι οποίες και εν μέσω κρίσης συνεχίζονται και αποτέλεσαν στο πιστωτικό boom τον τέλειο «Γάμο της Κανά», με τις ευλογίες και των κυβερνήσεων, αφού τότε ήταν όλοι ευχαριστημένοι με αυτή την αλχημεία και οι λίγοι με τα πολλά και οι πολλοί με τα λίγα. Όνειρα με φούσκες.
Δεύτερο, στην εγγενή δομική αντίφαση της τραπεζικής με βάση τους διεθνείς κανόνες που την οδηγεί να «ρίχνει λάδι στη φωτιά και πάγο στην παγωνιά» αντί να δρα αντικυκλικά. Θα έπρεπε αντίθετα στη φάση της πιστωτικής ανόδου οι τράπεζες να αυξάνουν το απόθεμα τους ανάλογα με το προφίλ ρίσκων των πελατών τους και το συστημικό ρίσκο που προκαλούν ανά μονάδα κεφαλαίου και στις φάσεις καθόδου να το μειώνουν και να το αποδεσμεύουν ως ρευστότητα στην οικονομία. Αντίθετα σήμερα εν μέσω της κρίσης, οι τράπεζες επιχειρούν να μειώσουν το δικό τους ιδιαίτερο ρίσκο αυξάνοντας το συστημικό ρίσκο για το σύνολο της οικονομίας.
Τρίτο, πρέπει να επιλυθεί μια θεμελιώδης αντίθεση της παγκόσμιας τραπεζικής τουλάχιστον στο βασικό πυρήνα της – άλλο ή «σκιώδης» τραπεζική υψηλού ρίσκου – μεταξύ casino capitalism (καζίνο καπιταλισμός) και υπηρεσίας κοινής ωφέλειας. Δηλαδή οι τράπεζες στις καλές εποχές λειτουργούν σα μια επιχείρηση όπως οι άλλες με στόχο τη μεγιστοποίηση του κέρδους ακόμα και με δάνεια υψηλού ρίσκου και ταυτόχρονα πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε στις δύσκολες εποχές ως υπηρεσίες κοινής ωφέλειας μια και αποτελούν το νευρικό σύστημα της οικονομίας και έχουν έτσι πρόσβαση στο φθηνό χρήμα των κεντρικών τραπεζών και στις βαθιές τσέπες των φορολογουμένων.
Διερωτόμαστε αν η Κυβέρνηση εν όψει του G20, στις 2 Απριλίου, και της συμμετοχής σε αυτήν και της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει διακόψει την παράδοξη «αφωνία» της και έχει διατυπώσει τις ελληνικές θέσεις για τη νέα διεθνή ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος ή αυτή θα έρθει και πάλι «καπέλο» στο Ελληνικό Κοινοβούλιο για παθητική επικύρωση. Αυτό, κύριοι συνάδελφοι, είναι ένα κορυφαίο έλλειμμα δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Παγκόσμια Κοινότητα.
Η ριζική αντίθεσή μας σε θεμελιώδη Άρθρα του Σχεδίου Νόμου για το «Σύστημα Άυλων Τίτλων» μας επιβάλλει να το καταψηφίσουμε επί της αρχής. Ωστόσο, πέρα από τα Άρθρα τεχνικού χαρακτήρα της Κεφαλαιαγοράς και ορισμένα με ακαθόριστες προϋποθέσεις όπως στα περί Εκκαθάρισης, υπάρχουν και άλλα που θα προσπαθήσουμε με περίσσευμα καλής θέλησης να τα βελτιώσουμε και να τα ψηφίσουμε. Η καταψήφιση επί της αρχής έχει σχέση και με τη σταθερή μας αντίθεση σ’ αυτού του τύπου τα νομοσχέδια «σκούπα», τα οποία ρίχνουν την ποιότητα του νομοθετικού έργου στη χώρας μας.