Ο Μίμης Ανδρουλάκης στην  Κωστούλα Τωμαδάκη

Έχετε υψοφοβία, κύριε Ανδρουλάκη;

Όχι εγώ, ο συγγραφέας εμφανίζεται με το θράσος ενός υψοφοβικού που «συμβουλεύει» στην κόψη του νήματος τον άφοβο «ακροβάτη» δηλαδή τον ηγέτη που θέλει να κυβερνήσει ό,τι είναι πια δύσκολα κυβερνήσιμο. Μπορείς να τον δεις και σαν Σουμάχερ που φαντάζεται ότι μπορεί να τρέξει μ’ ένα υβριδικό του 21ου αιώνα αλλά τελικά οδηγεί μια σακαράκα δηλαδή το κράτος.

«Πρόεδρος» είναι ο Γιώργος Παπανδρέου;

Και ο Παπανδρέου και ο Ομπάμα, ο Σαρκοζί, η Μέρκελ αλλά και οι παλαιοί από τον Ρούζβελτ, τον Τσώρτσιλ και τον Ντε Γκωλ μέχρι τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Καραμανλή, τον «Γέρο» και τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Στο «Ζητούνται αλχημιστές», εξετάσατε το θέμα της Ηγεσίας σε συνθήκες αβεβαιότητας, στο «Λευκό κοτσύφι, blue tree, μαύρο καράβι», παρουσιάσατε την κρίση που βιώνουμε σήμερα. Το «Ε, Πρόεδρε!», μήπως είναι και μια προειδοποίηση;

Ναι, είναι μια προειδοποίηση ειδικά για ηγέτες σε χώρες που βρίσκονται στη ζώνη υψηλού κινδύνου για οικονομική χρεοκοπία όπως η Ελλάδα. Ο «Πρόεδρος» στην περίπτωση αυτή πρέπει να προσβλέπει στο καλύτερο από τα πιθανά σενάρια, αλλά πρέπει να αποφύγει το χειρότερο. Δηλαδή τον καταραμένο συγχρονισμό όλων των δαιμόνων της οικονομίας που μπορεί να δημιουργήσει μια «Ημέρα Κρίσεως». Γρηγορείτε λοιπόν γιατί δεν ξέρετε ούτε τη μέρα ούτε την ώρα όπως προειδοποιεί ο Ιησούς στο Κατά Ματθαίον.

Ποιοι είναι αυτοί οι δαίμονες στην ελληνική περίπτωση;

Πρώτος, η παρατεταμένη ύφεση και ανεργία. Αυτή τη στιγμή δείχνουν εξάντληση όλοι οι δυναμικοί δείκτες της ανάπτυξης (παραγωγικότητα, επενδύσεις, οριακή απόδοση κεφαλαίου, απασχόληση), ενώ η οικονομία μας κινδυνεύει περισσότερο από τα απόνερα της παγκόσμιας κρίσης.

Δεύτερος, το γλίστρημα σε κρίση δημόσιου χρέους που θα κάνει ενδεχόμενα μη βιώσιμη ή δυσβάστακτη την αποπληρωμή του. Αυτό μπορεί να συμβεί κάτω από ένα συνδυασμό αρνητικών συγκυριών αν συνεχιστεί για καιρό η δυναμική του χρέους να υπερτερεί κατά πολύ της δυναμικής της ανάπτυξης.

Τρίτος, η ιδιότυπη ημι-χρεοκοπία του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ τα επόμενα χρόνια θα κλιμακώνεται η συνταξιοδότηση της γενιάς του baby boom και θα ανατρέπεται η δημογραφική ισορροπία. Είναι εντυπωσιακός ο στρουθοκαμηλισμός του πολιτικού συστήματος που ακόμα και τώρα που είναι πια αργά, στο παρά πέντε, δεν τολμά ούτε να περιγράψει το πρόβλημα, όχι να το αντιμετωπίσει.
Τέταρτος, αρνητική συγκυρία στην Ευρώπη που κάνει εξαιρετικά απρόθυμη κυρίως τη Γερμανία να στηρίξει ενεργά ένα σχέδιο διάσωσης-σταθεροποίησης-ανάπτυξης των μελών της ευρωζώνης που βρίσκονται στο κόκκινο.

Το «μαύρο κουτί» της Ηγεσίας, τι εκπλήξεις μπορεί να κρύβει;

Το Ε, Πρόεδρε βοηθά στον εντοπισμό και την απενεργοποίηση των ναρκών στις πρώτες Εκατό Ημέρες. Εισάγει στη σεναριακή στρατηγική σκέψη και καλύπτει το 80% των πιθανών συμβάντων ενώ μας προετοιμάζει διανοητικά να κεφαλαιοποιήσουμε το 20% που αντιστοιχεί στο απρόβλεπτο, την έκπληξη, την άγρια αβεβαιότητα. Ο Σημίτης στις Εκατό Ημέρες έπεσε στα Ίμια. Ο Ρούζβελτ στο κλείσιμο 11.000 τραπεζών. Ο Κένεντυ στο φιάσκο του Κόλπου των Χοίρων στην Κούβα. Ο Παπανδρέου, χτύπα ξύλο, πέφτει μέχρι στιγμής σε αναμενόμενους υφάλους. Η «δουλειά» μου είναι να ανοίγω και να διαβάζω το «μαύρο κουτί».

Μπορεί ένας Ηγέτης να αγνοήσει το ορόσημο των «Εκατό Ημερών» και να επιβάλει το δικό του σενάριο;

Μπορεί να το αγνοήσει, όπως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Σημίτης, αλλά το κριτήριο των Εκατό Ημερών επιβάλλεται ως αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία αφού το χρησιμοποιούν η κοινή γνώμη και τα ΜΜΕ. Όμως σε κάθε περίπτωση, με ή χωρίς σχέδιο Εκατό Ημερών, ο ηγέτης πρέπει να χαράξει τη δική του στρατηγική υπολογίζοντας τα πιθανά σενάρια των εξελίξεων ανεξαρτήτως από τη δική του θέληση. Δεν υπάρχει τυφλοσούρτης Εκατό Ημερών.

Ωστόσο θα βαθμολογηθεί ο «Πρόεδρος» στις Εκατό Ημέρες;

Ναι, και το πρώτο κριτήριο είναι η κατάκτηση της εμπιστοσύνης. Επίσης, η κεκτημένη ταχύτητα που αποκτά, η ποιότητα του κυβερνητικού σχήματος, οι προτεραιότητές του και οι πρώτες συμβολικές ή ουσιαστικές νίκες, μικρές ή μεγάλες.

Θα βαθμολογήσετε την Κυβέρνηση Παπανδρέου στις Εκατό Ημέρες;

Όχι «εγώ» αλλά η συγγραφική μου περσόνα και πρέπει να κάνω την καρδιά μου πέτρα για να μην επηρεαστώ από τα συναισθήματά μου και τις κομματικές δεσμεύσεις.

Δημιουργική γραφή ή συμβιβασμός με τις λιγότερες απώλειες; Τι προτείνετε στον Ηγέτη;

Η επιστήμη και η τέχνη της πολιτικής περιλαμβάνει την επίθεση αλλά και την συντεταγμένη αναδίπλωση και τους αναγκαίους προωθητικούς συμβιβασμούς. Σε κάθε περίπτωση δε θα συμβούλευα τον «Πρόεδρο» να μπει σε μια μάχη με αμφίβολη έκβαση ή χαμένη εκ των προτέρων, όπως υπέδειξαν στον Καραμανλή.

Είσαστε η φωνή του Βρούτου, κύριε Ανδρουλάκη;

Ναι, στο βαθμό που προειδοποιώ τον Ηγέτη για την παλίρροια των ανθρωπίνων και των πολιτικών πραγμάτων.

Οι επιλογές ή οι επιρροές καθόρισαν τη ζωή σας;

Η ακραία φτώχεια. Η Κρήτη. Τα μαθηματικά. Η αντίσταση. Η ελευθεριακή και δημιουργική αριστερά. Και από πρόσωπα ο Χριστός, ο Σοφοκλής, ο Μαρξ, ο Ντοστογιέβσκι, ο Νίτσε, ο Φρόιντ, ο Αϊνστάιν της σχετικότητας και ο Χάιζενμπεργκ της απροσδιοριστίας.

Από τότε που ξαναγυρίσατε στην πολιτική υπήρξε κάποια στιγμή που συγκρούστηκε ο συγγραφέας με τον πολιτικό;

Ο συγγραφέας και ο πολιτικός βρίσκονται σε διαρκή αλλά «βιώσιμη» προς το παρόν σύγκρουση με θεμελιώδεις όψεις της καθιερωμένης πολιτικής. Έχω τον τρόπο μου να λέω πάντα την άποψή μου ακόμα κι όταν είναι διαφορετική από την επίσημη του κόμματος χωρίς να πληγώνω ή να δημιουργώ άκαιρα προβλήματα.

Πόσο συμμετέχει η έμπνευση στην πολιτική;

Η πολιτική έχει γίνει πολύ προβλέψιμη και υστερεί σε πυκνότητα. Εννοώ διανοητική, προγραμματική, ιδεολογική, αισθητική, ρητορική, «θεατρική» και διαχειριστική πυκνότητα. Το συμβατικό πιγκ-πογκ μεταξύ των δύο κομμάτων είναι κουρασμένο και κουραστικό.

Υπάρχει μια βασική αλήθεια για τη ζωή εκτός ίσως από το τέλος; Πώς δικαιώνεται η ύπαρξή μας, αγαπητέ Μίμη;

Ξεκινώ πάλι από το Κατά Ματθαίον και λέω ότι η ύπαρξή μας δικαιώνεται αν παίρνουμε την κάθε στιγμή της ωσάν να ήταν η τελευταία και ταυτόχρονα η απαρχή μιας νέας ζωής. Να ζούμε δηλαδή την κάθε στιγμή της με αλήθεια, ελευθερία, δημιουργικότητα, διαρκή ανανέωση και αγάπη.