Φίλες, φίλοι καλό χειμώνα αφού πια ο ειδυλλιακός Αύγουστος για τους Έλληνες είναι ο πιο σκληρός μήνας. Ο καταραμένος. Προσωπικά, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι οι μήνες της πιο δημιουργικής και δύσκολης εργασίας μου. Επιστρέφω μ’ ένα ασυνήθιστο βιβλίο στην «Κόψη του Νήματος» που διερευνά τα μυστικά και τα ναρκοπέδια της Ηγεσίας Λίγο Πριν – Λίγο Μετά την κατάκτηση της κυβερνητικής εξουσίας, με κριτική αξιολόγηση των σχετικών παγκόσμιων και ελληνικών εμπειριών. Ο τίτλος, το εξώφυλλο, η θεματολογία και το συγκεκριμένο περιεχόμενο κρατούνται σαν έκπληξη για τους αναγνώστες. Θα κοινοποιηθούν σ’ έναν εύλογο χρόνο πριν την έκδοσή του αρχές Οκτωβρίου. Προειδοποίηση κινδύνου; Κρύο ντους στο πολιτικό σύστημα όπως το είδε ο εκδότης μου Καστανιώτης; Πιστεύω τουλάχιστον να είναι μια ποτιστική βροχή πάνω στην ξηρασία και τα αποκαΐδια όχι της δύσμοιρης της Αττικής αλλά της καθιερωμένης συμβατικής πολιτικής σκέψης. Με το βιβλίο αυτό κλείνω τη σειρά των έργων που προανήγγειλα με την επιστροφή μου στην πολιτική το 2004.
Το παράδοξο με το γρίφο των εκλογών
Να θέλει το ΠΑΣΟΚ εκλογές είναι εύλογο γιατί έχει προβάδισμα και πιστεύει ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα καλύτερα με την κρίση και την παρακμή. Αλλά πρόωρες εκλογές θέλουν και οι δυνάμεις εκείνες που φαντασιώνονται ότι μπορούν να προλάβουν και να ανακόψουν μια εκλογική πλημμυρίδα του ΠΑΣΟΚ και έτσι να προκαλέσουν κάποιου άλλου είδους πολιτικές εξελίξεις, μάλλον ακαθόριστες ακόμα στο μυαλό τους. Το πιο τρελό θα ήταν να θέλει και ο Καραμανλής. Η εξουσία έλκεται από την αυτοκαταστροφή της, θα έλεγε ο θείος Φρόυντ.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση ημι-πτώχευσης και η αποτροπή της ανοιχτής χρεοκοπίας της απαιτεί αποφασισμένη Κυβέρνηση Έκτακτης Εθνικής Ανάγκης υπό το Γιώργο Παπανδρέου. Θεμελιώδης αλλά όχι και επαρκής από μόνη της προϋπόθεση η ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ. Δεν φτάνει όμως μια απλή εναλλαγή των κομμάτων στην κυβέρνηση. Χρειάζεται συναγερμός, συμμετοχή, συναίνεση ευρύτερων πολιτικών, κοινωνικών, παραγωγικών και δημιουργικών δυνάμεων. Ένα «νέο 1909» για τη σωτηρία της Ελλάδας με ανατροπή. Υπάρχουν όμως και οι δυνάμεις που επιδιώκουν τη διαιώνιση του καθιερωμένου στάτους κβο με μικροαλλαγές στα μέσα και στα πρόσωπα. Οι δυνάμεις της αδράνειας προς το παρόν φαίνονται υπέρτερες και «καλύτερα τοποθετημένες» στο πολιτικό σκηνικό!
Η αρνητική συσχέτιση στην κοινωνία
«Κουτσαίνεις εσύ; Κουτσαίνω κι εγώ!» Εμπρηστής εσύ, εμπρηστής κι εγώ. Αυθαίρετο εσύ, αυθαίρετο κι εγώ. Λαδώνεσαι εσύ, λαδώνομαι κι εγώ. Φοροδιαφεύγεις εσύ, φοροδιαφεύγω κι εγώ. Αδιαφορείς εσύ, αδιαφορώ κι εγώ. Δεν κάνεις καλά τη δουλειά σου, δεν την κάνω ούτε εγώ. Η καταστροφική πυρκαγιά φέρνει στην επιφάνεια την πιο σκληρή και δύσκολη όψη του Νέου Ελληνικού Ζητήματος. Δεν είναι μόνο η ανικανότητα της κυβέρνησης, οι χρόνιες αποτυχίες της διοίκησης και του κράτους, οι δασοκτόνοι νόμοι, τα δασοκτόνα κεντρικά και τοπικά πελατειακά δίκτυα. Πανταχού παρούσα στην κοινωνία η αρνητική συσχέτιση του ενός με τον άλλο, ο μιμητικός ανταγωνισμός στο χαμηλότερο επίπεδο, η παγίδα της αρνητικής ισορροπίας, η κακοήθης συναίνεση! Το ψάρι όμως πάντα, βέβαια, βρωμάει απ’ το κεφάλι. Αν τα πρόσωπα ευθύνης σ’ όλους τους τομείς δεν είναι role models, αν η κοινωνία έχει εμπεδώσει την πεποίθηση ότι οι «πάνω» σ’ όλα τα επίπεδα αυθαιρετούν ή και τα «παίρνουν» τότε με τι κύρος θα ανακόψουν την κακοήθη και αρνητική συσχέτιση προς τα «κάτω». Πώς διακόπτεται αυτός ο φαύλος κύκλος μέσα στην ίδια την κοινωνία, στις σχέσεις κράτους – κοινωνίας και των «πάνω» με τους «κάτω»; Αυτή είναι η ουσία του Νέου Ελληνικού Ζητήματος και η απάντησή του δε βρίσκεται μόνο στην ημερομηνία και το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών.
