• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer

Μίμης Ανδρουλάκης

  • Νέα
  • Εκπομπές
    • Καινά Δαιμόνια
  • Βιβλία
    • Κείμενα
    • Αφορισμοί
  • Βίος
  • Συνδέσεις
    • Κοινοβούλιο
    • Αρχείο
You are here: Home / 2011 / Archives for November 2011

Archives for November 2011

Έτσι κάνουν όλες: Η “άπιστη” των Αθηνών

19/11/2011

Albatross © WestEnd Films

Έτσι κάνουν όλες: Η “άπιστη” των Αθηνών (pdf)

Share

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Νέα Ορέστεια – Νέα Ιδρυτική Πράξη

08/11/2011

Τη βραδιά που ο Πρόεδρος Γιώργος Παπανδρέου σαν Γουλιέλμος Τέλλος έβαλε το ριψοκίνδυνο στοίχημα προειδοποίησα πως αν κερδίσεις “κερδίζεις” λίγα αν χάσεις τα “χάνεις” όλα. Οι “μη δημιουργικοί” στο περιβάλλον, πρωταγωνιστές και κομπάρσοι, σ’ έναν παροξυσμό του groupthink, σε μια αιφνίδια συσκότιση του νου (άτη) τον έσπρωξαν στο μοιραίο διάβημα. “Όπως τους διώχνει κάνουν κι αμέριμνοι τραβούν για το χαμό” λέει για την άτη του Αγαμέμνονα η Ιλιάδα. Μπορεί όμως μια χαμένη ζαριά στο πεδίο της συμβατικής πολιτικής σε ένα άλλο βαθύτερο επίπεδο της πραγματικότητας να αποδειχθεί “μαγική ζαριά”; Ναι, λέμε στην Έβδομη Αίσθηση. “Είναι η μαγική ζαριά που βγάζει το μοιραίο αριθμό με τον οποίο κερδίζεις ακόμα κι όταν τα έχεις χάσει όλα” (1). Ναι, εφόσον εισερχόμεθα στην τραγική αίσθηση του ναυαγισμού που μεταμορφώνει εσωτερικά τους ανθρώπους και μπορεί να δημιουργήσει τελικά την τραγική συναίσθηση μιας κοινής μοίρας.
Σε λίγο ο “Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο”(2), ο Killer, δεν θα είναι Πρωθυπουργός. Μπορεί η θυσία του, ο “ιδρυτικός φόνος” να γίνει η απαρχή μιας νέας ιδρυτικής πράξης στην πολιτική ζωή όπως είχαμε προαναγγείλει;(3)
Τις μέρες του 2004 που αναλάμβανε δημοψηφισματικά θριαμβευτής αρχηγός τον έβλεπα και το έγραψα σαν νέο Ορέστη σημαδεμένο από την Τρόικα Μοίρα της φυλής του Ατρέα (Κλωθώ, Λάχεσις, Άτροπος). Το ΠΑΣΟΚ ήταν η φυλή του Ατρέα, το “Άργος”, ο κύκλος της Νέας Ορέστειας, η πολιτική οικογένεια του παπα-Ανδρέα (Σταυρόπουλου) από το Καλέντζι της Αχαΐας που κυριάρχησε μεταπολεμικά στην Ελλάδα(4).
Η τραγική γνώση δημιουργούσε μέσα μου το σκοτεινό συναίσθημα που καλλιέργησε ο Αισχύλος ότι στην “τρίτη γενιά”, στους “εγγονούς” της ιστορίας πληρώνονται τα παλιά και ανεξόφλητα “χρέη”. Κάθε χρόνο έγραφα ένα βιβλίο με αποκλειστικό θέμα σε πολλές παραλλαγές τις προειδοποιήσεις κινδύνου ενώπιον μιας επερχόμενης καταστροφής. Επεχείρησα μάταια να υποδυθώ το ρόλο ενός διακριτικού Πυλάδη δίχως να μπλέξω ποτέ σε διαγκωνισμούς και παίγνια εξουσίας. Εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης, συστημικής, ελληνικής και ευρωπαϊκής, προειδοποιούσαμε, τα διαβολικά γεγονότα θα συνωμοτούν σε μια καταστροφική αλυσίδα κι ο “αναίτιος εγγονός” της ιστορίας, ο νέος Ορέστης τη μια θα ολιγωρεί και θα αφήνει τα πράγματα να πάρουν το δρόμο τους, την άλλη κάνει επιλογές σε πρόσωπα και πράγματα θαρρείς και υπακούει σ’ ένα τυφλό κάλεσμα της Τρόικας Μοίρας για να πραγματωθεί ο “χρησμός” ως αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία. Ο αμείλικτος μηχανισμός της ελληνικής τραγωδίας πήρε μπροστά. Ο νέος Ορέστης γίνεται τελικά παίγνιο περιστάσεων που ξεπερνούν τον έλεγχό του και τη δική του ευθύνη και μεταμορφώνεται παρά τη θέλησή του σε ήρωα τραγωδίας.
Ο εγγονός του Ατρέα φάνηκε να ολοκληρώνει και να επεκτείνει το “Βασίλειο των Ατρειδών”, στην πραγματικότητα όμως το “διαλύει”, τελειώνει δηλαδή την παλαιά τάξη πραγμάτων και αντικειμενικά θέτει στην ημερήσια διάταξη ένα ιδρυτικό ζήτημα, όπως συμβαίνει λυτρωτικά, καθαρτήρια σε κάθε τραγωδία. Όταν πρωταγωνιστές, εχθροί και “φίλοι”, – μέγιστοι εν τοις μικροίς, ελάχιστοι εν τοις μεγάλοις -, όταν “αδελφοί” και “συγγενείς” – νευρωτικές Ιφιγένειες και Ηλέκτρες -, όταν μαθητευόμενοι μάγοι, ολέθριοι συμβουλάτορες, “προδότες” και “προδομένοι”, βαρόνοι, “κηπουροί”, κι αποδιοπομπαίοι τράγοι είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στους χιλιοπαιγμένους ρόλους, εκείνος ήρεμα, απλά, στωικά, όπως πρέπει στην ιερότητα του τραγικού ήρωα, αναγγέλλει από το βήμα της Βουλής το τέλος του θυσιαστικού κύκλου με τα παρακάτω λόγια:
“Ελπίζω να συμβολίσουν αυτές οι πράξεις μου μια διαφορετική εικόνα και κουλτούρα στην πολιτική μας ζωή… να στείλουν ένα μήνυμα ότι δεν είμαστε μεταξύ μας εχθροί, ότι μπορούμε να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλο χωρίς μίσος, χωρίς πόλωση, με αλληλεγγύη και αγάπη”.
Ο “εγγονός”, δίχως ίσως να το έχει συνειδητοποιήσει ακόμα και ο λογογράφος του, το ξεκόβει σε όλους όπως ο Αρτώ “Κύριοι, καιρός να τελειώνουμε με τα παλαιά αριστουργήματα”.
Η παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου αντικειμενικά, ανεξάρτητα από εφήμερες περιπλοκές, εμβαλωματικές, ψυχαναγκαστικές λύσεις της στιγμής, τις υστερικές άμυνες του παλαιού καθεστώτος, εγκαινιάζει στο άμεσο μέλλον μέσα από μια οδυνηρή μετάβαση ένα νέο πολιτικό και πολιτειακό κύκλο, μια τριπλή ιδρυτική πράξη
  • την είσοδο στην εποχή των συμμαχικών προγραμματικών κυβερνήσεων και το τέλος του παλαιού δικομματισμού
  • τη νέα ίδρυση, τη θετική υπέρβαση της “φυλής του Ατρέα”, τη ριζική ανασύνθεση του πολιτικού χώρου μεταξύ δεξιάς και κομμουνιστικής αριστεράς, την ενεργό παρουσία ενός νέου πολιτικού αστερισμού που θα υπερβαίνει τις παλαιές συντεταγμένες
  • τον πολιτειακό – συνταγματικό μετασχηματισμό του μεταπολιτευτικού καθεστώτος.


Ένα δημοψήφισμα τον έφερε στην κορυφή, ένα “δημοψήφισμα” προκάλεσε την πτώση του αλλά ίσως είναι στο τέλος αυτή η ακούσια “μαγική ζαριά” που κερδίζει όταν τα έχεις χάσει όλα. Δεν έχω αυταπάτες. Οι μοιραίοι “επαγγελματίες”, πριν πηδήξουν στο επόμενο βαγόνι, θα κάνουν τα πάντα να τον φέρουν στα μέτρα τους, να σκηνοθετήσουν τη μετατροπή του από σεβαστό πρωταγωνιστή μιας ελληνικής τραγωδίας σε ήρωα παρωδίας. Να συρρικνώσουν δηλαδή το ιδρυτικό νόημα των στιγμών που ζούμε. Όμως ο κύβος ερρίφθη.

—————
1. Έβδομη Αίσθηση, σελ. 89
2. Ε! Πρόεδρε, σελ. 18-20
3. Έβδομη Αίσθηση, σελ. 143
4. Ζητούνται Αλχημιστές, σελ. 290 – 305
Share

Δυο βήματα εμπρός, ένα βήμα πίσω

01/11/2011

Στο προεκλογικό “Ε, Πρόεδρε!” προειδοποιούσα για το “πρώτο θανάσιμο αμάρτημα” στη διαχείριση μιας κρίσης με τα παρακάτω χαρακτηριστικά λόγια:

“Πρόεδρε…SOS! Το 60% τουλάχιστον της αποτυχίας της πολιτικής οφείλεται στον μη     υπολογισμό του “Νόμου των Ακούσιων Συνεπειών”. Άλλο επιδιώκεις, άλλο προκύπτει. “Σπέρνεις σιτάρι, φυτρώνει κριθάρι”.

Αυτό συμβαίνει και με τα δημοψηφίσματα. Ο Πρόεδρος ανήκε πάντα, όσα χρόνια τον ξέρω, στους ένθερμους θιασώτες τους. Εγώ αντίθετα κουβαλώ μια επιφύλαξη της δημοκρατικής αριστεράς προς δημοψηφίσματα που έχουν καισαρικό ή Γκωλικό χαρακτήρα του τύπου “ή εγώ ή το χάος”. Ο Πρόεδρος ασφαλώς είναι συνεπής με τη δημοψηφισματική του κουλτούρα αλλά τώρα το ζήτημα δεν αφορά στο γενικό σύστημα δημοκρατικών αξιών αλλά στο timing και στις ακούσιες αλυσιδωτές αντιδράσεις που μπορεί να προκαλέσει και συνεπώς να οδηγήσει στην αντιστροφή του νοήματός των πρωτοβουλιών του.

Στον καιροσκοπισμό της ηγετικής παρέας της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο Πρόεδρος αντέταξε μια πρωτοβουλία που σ’ άλλη χρονική φάση μπορεί να ήταν λυτρωτική αλλά τώρα είναι εξαιρετικά υψηλού ρίσκου, ανεβάζει κατακόρυφα τα επίπεδα αβεβαιότητας σε μια χαοτική αγορά και σ’ ένα πολύπλοκο ευρωσύστημα όπου κάθε ασάφεια στις προοπτικές οδηγεί τους πάντες να τείνουν να προεξοφλούν τις άμεσες εξελίξεις με βάση το χειρότερο σενάριο. Ο Πρόεδρος έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός αφού γνωρίζει δραματικά από πρώτο χέρι ότι το προεκλογικό και μετεκλογικό επιτελείο του, παρά τις προειδοποιήσεις, έκανε κακή στάθμιση των κινδύνων και γενικά παίρνει χαμηλή βαθμολογία στο πολιτικό και οικονομικό risk και crisis management.  Τη διασφάλιση και βελτίωση των όρων εφαρμογής της συμφωνίας της 27ης Οκτωβρίου επεδίωξε προφανώς με την πρωτοβουλία του ο Πρόεδρος κι όμως αυξάνουν οι κίνδυνοι να τιναχτεί αυτή στον αέρα. Τον διακανονισμό του χρέους προς τους ιδιώτες ήθελε να κατοχυρώσει κι όμως τον βάζει αντικειμενικά σε αμφιβολία. Τη δημοκρατική νομιμοποίηση στοχεύει να ενισχύσει κι όμως μπορεί να υποδαυλίσει ό,τι ακριβώς ήθελε να αποφύγει, τις τυφλές εξελίξεις και τον παροξυσμό των παθών ενός νέου διχασμού. Την αναγκαία πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθεροποίηση να επιτύχει κι όμως είναι ενδεχόμενο να αποδεσμεύσει ανεξέλεγκτες δυνάμεις. Τον τυχοδιωκτισμό του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιχείρησε  να συγκρατήσει κι όμως του χαρίζει απροσδόκητα ένα χαοτικό και ετερόκλητο μπλοκ δυνάμεων που τείνουν να απομονώσουν πολιτικά την κυβέρνηση.

Ένας ηγέτης μπορεί σε οριακές στιγμές να λειτουργεί ως Γουλιέλμος Τέλλος: να επιχειρεί να στοχεύσει το μήλο κι όχι το κεφάλι του παιδιού. Τότε ή τα κερδίζει όλα ή τα χάνει όλα. Το τελικό αποτέλεσμα κρίνει αν είναι πράγματι ηγέτης ή απλώς τζογαδόρος. Στο συγκεκριμένο όμως ζήτημα του δημοψηφίσματος στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση που όλα εξελιχθούν ομαλά αν “κερδίσεις” κερδίζεις λίγα κι αν “χάσεις” τα χάνεις τελικά όλα. Όχι εσύ αλλά η χώρα η οποία τότε κινδυνεύει από την πτωχευτική καραντίνα να εξοστρακιστεί στην ανεξέλεγκτη χρεωκοπία και στην έξοδο από το ευρώ.

Υπάρχει μια εξαιρετική αρχαία ελληνική έννοια που μπορεί να μας λυτρώσει. Είναι η φρόνησις. Ας κάνουν όλοι άμεσα ένα βήμα πίσω σ’ ένα ελάχιστο σταθεροποιητικό πλαίσιο εθνικής, δημοκρατικής και κοινωνικής συνεννόησης. Τότε και μόνο, όταν μπει μια “ζώνη ασφαλείας” στη χώρα, η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία είτε μέσω εκλογών είτε μέσω δημοψηφίσματος δεν θα λύσει τα φρένα προς το γκρεμό. Παπανδρέου και Σαμαράς πρέπει άμεσα υπό τον διαμεσολαβητικό ρόλο του Προέδρου της Δημοκρατίας να κάνουν ένα πατριωτικό έντιμο βήμα προς μια στοιχειώδη τουλάχιστον δημοκρατική συμφωνία.

Διαφορετικά το μόνο που απομένει είναι η φρόνησις που απουσιάζει από τις πολιτικές ηγεσίες να περισσέψει στον ελληνικό λαό για να αποφύγουμε ένα νέο μαύρο ‘97. Κανείς όπως κι αν λέγεται, όσο ψηλά κι αν στέκεται δεν είναι υπεράνω της πατρίδας.
Η αμείλικτη μηχανή της ελληνικής τραγωδίας έχει μπει μπροστά εδώ και καιρό και όλοι – κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, πρωταγωνιστές και κομπάρσοι, “σκηνή” και “πλατεία” – κάνουν επιλογές που οδηγούν στο χαμό έτσι που να λες μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι.

Οι πρωταγωνιστές έκαναν εν θερμώ δύο παραπάνω βήματα μπρος, είναι επείγον να κάνουν άμεσα, απόψε, αύριο το πολύ ένα βήμα πίσω. Δεν είναι η τόλμη και η πολιτική φαντασία που τους παρακινεί αλλά ένας κρυφός φόβος και η ανασφάλεια. Είναι το ψυχολογικό σύνδρομο της ματαίωσης. Ένας ηγέτης φτάνει κοντά σ’ ένα διακαή στόχο του κι όμως την ύστατη στιγμή σκηνοθετεί ασύνειδα την αποτυχία των προσπαθειών του.

Καιρός για ήρεμη αυτοπεποίθηση, στωική αυτοσυγκέντρωση και εθνική ευθύνη. Καθένας πλέον ατομικά και συλλογικά αναλαμβάνει τις ευθύνες του.
Share

Primary Sidebar

Ο Επισκέπτης – Ραδιοφωνικές Εκπομπές

στο Twitter

Tweets by androulakis

Social Media

Follow Us on FacebookFollow Us on TwitterFollow Us on YouTubeFollow Us on Google+Follow Us on FlickrFollow Us on BloggerFollow Us on iTunesFollow Us on SoundcloudFollow Us on E-mail

RSS Ιστολόγιο

  • Μ.Ανδρουλάκης Στ. Κούλογλου: Συζήτηση Εφ’ Όλης Της Ύλης Με Νοσταλγία Για Τα Επόμενα 30 Χρόνια
  • Μια ζωντανή συζήτηση, εφ’ όλης της ύλης, με νοσταλγία για τα επόμενα 30 χρόνια
  • μπλε λουλούδι – αναμνήσεις από το 2048 | Κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία
  • Παρουσίαση του «Νύχτα με πέντε φεγγάρια» στην Αθήνα | 13/12/18
  • Στο Ημερολόγιο του Παύλου Τσίμα για το Νύχτα με πέντε φεγγάρια

Video

Φωτογραφίες

IMG_20140512_141947 • <a style="font-size:0.8em;" href="https://www.flickr.com/photos/66649171@N00/14145178166/" target="_blank">View on Flickr</a>
Velos • <a style="font-size:0.8em;" href="https://www.flickr.com/photos/66649171@N00/5805157616/" target="_blank">View on Flickr</a>
Velos • <a style="font-size:0.8em;" href="https://www.flickr.com/photos/66649171@N00/5804598335/" target="_blank">View on Flickr</a>

Footer

Το περιεχόμενο δημοσιεύεται με άδεια CC BY-NC-SA· 28ης Οκτωβρίου 15, Βύρωνας 16233 · androulakis@mimis.gr

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in